Op 9 december 2011 werd het document Mensenrechten en het Vlaams Internationaal Beleid 2012 (499 kB) als Mededeling aangenomen door de Vlaamse Regering. Dit was een eerste expliciete stellingname over de plaats van mensenrechten in het Vlaams (buitenlands) beleid.
Concreet werden daarin volgende twee beleidsdoelstellingen opgenomen:
- Vlaanderen garandeert de naleving van de mensenrechten op de beleidsdomeinen die tot zijn bevoegdheid behoren;
- De aangegane mensenrechtenverbintenissen uitdragen in de internationale relaties die Vlaanderen onderhoudt en de activiteiten die het ontplooit in het kader van zijn internationaal beleid.
Het Vlaams buitenlands mensenrechtenbeleid vertrekt vanuit 7 uitgangspunten:
- Zorgen voor een snelle parlementaire instemming met mensenrechtenverdragen en eventuele bijkomende engagementen nemen.
- Inzetten op interne vorming over mensenrechten, hun impact op het beleid en de gevolgen voor de Vlaamse regelgeving.
- Klemtoon op vier mensenrechtengroepen in het buitenlandse beleid:
- respect voor de fysieke integriteit van elke persoon
- strijd tegen alle vormen van discriminatie
- respect voor de rechten van het kind
- bevordering van het recht op behoorlijke arbeidsomstandigheden - Investeren in toenemend respect voor sociale grondrechten in groei- en ontwikkelingslanden.
- Gebruik van het criterium “goed bestuur” voor bilaterale samenwerking met andere landen en regio’s.
- Rekening houden met het multilaterale en Europese kader en er ook gebruik van maken om Vlaamse bekommernissen op internationale fora aan te kaarten.
- Blijvend aandacht besteden voor een evenwichtige en verantwoorde afweging van ethische, economische en veiligheidselementen in de uitvoering van het Wapenhandeldecreet.
In het kader van EU-onderhandelingen met derde landen over vrijhandels- en/of investeringsakkoorden, ervoor pleiten dat in de aparte hoofdstukken over duurzame ontwikkeling afspraken inzake de bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen worden opgenomen met mechanismen voor monitoring en handhaving.
Na vijf jaar werd dit beleidsdocument onder de loep genomen. De doelstelling was om enerzijds na te gaan op welke manier Vlaanderen de voorbije jaren het beleidsdocument van 2011 in de praktijk had omgezet. Met andere woorden: “Wat zijn de meest pertinente verwezenlijkingen in de periode 2012-2016? Op welke manier zijn de toen genomen engagementen ter harte genomen?” Een aantal acties werden belicht, zonder volledigheid na te streven. Anderzijds werden alvast een aantal concrete engagementen en acties voor de komende jaren in het vooruitzicht gesteld. Die oefening resulteerde op 27 januari 2017 in een Mededeling aan de Vlaamse Regering.
Mensenrechten in het Vlaams Beleid, terugblik 2012 - 2016 en vooruitblik 2016 - 2020