Vlaanderen beschikt op internationaal vlak naast een bilateraal eveneens over een multilateraal beleid. Hiervoor wordt gewerkt binnen de context van het Belgisch lidmaatschap van de multilaterale organisaties maar ook via rechtstreekse relaties die Vlaanderen onderhoudt met deze organisaties.
Op 15 januari 2016 stelde de Minister van Buitenlands Beleid het Richtinggevend kader voor de Multilaterale Samenwerking voor aan de Vlaamse Regering.
20160115_Richtinggevend kader voor de multilaterale samenwerking (293.11 KB) "pdf"
Dit Richtinggevend Kader werd in 2018 verder uitgerold met een aantal concrete instrumenten, zoals een glossarium en een checklist voor beoordeling van subsidies. Doelstelling is om de beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid meer houvast te bieden in hun samenwerking met multilaterale organisaties en om meer coherentie en focus in te bouwen, uitgaand van de Vlaamse bevoegdheden en sterktes. Hierbij willen we focussen op die multilaterale organisaties die verschillende beleidsthema’s kunnen verbinden en zich lenen voor een beleid dat voldoende overkoepelt. We kunnen maar investeren in een volwassen en professioneel beleid mits samenwerking tussen alle betrokken entiteiten. Het Departement Buitenlandse Zaken vervult hiertoe een coördinerende rol en bewaakt de coherentie van het gevoerde multilaterale beleid.
20180914 Richtinggevend kader voor multilaterale samenwerking (185.42 KB) "pdf"
Richtinggevend kader multilaterale samenwerking GLOSSARIUM (542.55 KB) "pdf"
Richtinggevend kader multilaterale samenwerking INDICATIEVE CHECKLIST (486.87 KB) "pdf"
De Belgische gemeenschappen en gewesten zijn exclusief bevoegd voor de internationale aspecten van hun bevoegdheidsdomeinen, inclusief het sluiten van internationale verdragen. Vlaanderen zet daarbij in op multilaterale samenwerking omdat de grote uitdagingen van de 21e eeuw zich niet tot nationale of regionale grenzen beperken en in toenemende mate mondiale antwoorden vereisen. Bovendien hebben de activiteiten van de multilaterale organisaties een belangrijke impact op het beleid en de maatregelen van de Vlaamse Regering.
Binnen de multilaterale fora wordt aan belangrijke normsetting gedaan die vertaald moet worden naar (sub)nationale regelgeving en waarvoor nadien rapporteringsverplichtingen gelden. De multilaterale organisaties zijn tevens laboratoria voor nieuwe ideeën en uitwisseling van best practices tussen lidstaten. Ook worden ze vaak ingezet voor ontwikkelingshulp, gezien het grote multiplicatoreffect en de representativiteit die ze in zich dragen. Multilaterale organisaties zijn tenslotte bakens voor de verdediging van de mensenrechten en het bewaken van de internationale rechtsorde.
Het Departement Buitenlandse Zaken neemt een coördinerende rol op wanneer meer dan twee beleidsdomeinen actief zijn binnen een multilaterale organisatie (zoals het geval is bij UNESCO, OESO en Raad van Europa). Multilaterale organisaties worden door het departement ook opgevolgd wanneer hun activiteiten relevant zijn voor de vakmateries van het beleidsdomein Buitenlandse Zaken - zijnde ontwikkelingssamenwerking, internationaal ondernemen en toerisme (denk aan ITC, UNAIDS of UNWTO) - of omdat ze belangrijke beleidsdomeinoverschrijdende thema’s behandelen zoals waardig werk, kinder- en mensenrechten, de strijd tegen HIV/aids en reproductieve gezondheid (bijvoorbeeld IAO, UNICEF, de VN-Mensenrechtenraad, UNAIDS en WGO).
Daarnaast onderhouden andere Vlaamse departementen en agentschappen ook nauwe relaties met multilaterale organisaties, bijvoorbeeld het Departement Omgeving in het kader van het internationale milieubeleid, of het Departement Kansalarij en Bestuur inzake het internationaal beleid over duurzame ontwikkeling.
Het Departement Buitenlandse Zaken zet ten slotte ook in op een aantal flankerende maatregelen om het draagvlak voor multilaterale samenwerking binnen Vlaanderen en de zichtbaarheid van Vlaanderen binnen de multilaterale organisaties te vergroten. Er worden subsidies gegeven aan zogenaamde VN-promotoren. Via het Flanders Trainee Programme bouwt het departement aan meer internationale kansen voor jongeren, aan de verspreiding van Vlaamse expertise en aan de uitbouw van een netwerk van Vlamingen binnen de multilaterale organisaties.